Jump to content

శుకసప్తతి/నలువదిరెండవకథ

వికీసోర్స్ నుండి

నీకు నలకూబరునితోడ నిర్జరేంద్ర
పురి ననుభవించునట్లుగ నెఱి నమర్తు. 320

ఉ. కావున నీమనంబునకుఁ గాక వహించఁగ నేల పొమ్ము ధా
త్రీవలయమునం దవతరింపు మటంచు వచించునంత నాఁ
డీవరవైశ్యవంశమున నేపుదలీిర్ప జనించినావు రం
భా వనజాక్షి వీవ మితభాగ్యశుభోన్నతివో ప్రభావతీ. 321

క. అనిపల్క జగచ్ఛక్షుం
డనువీరనృసింహుఁ డుగ్రుఁడై తిమిరమహా
దనుజేంద్రు నేపడంచుట
గని కాంత నిజాంతిపురము గదిసె నరేంద్రా! 322

గీ. అలప్రభావతి మఱునాఁ డహఃపయోధి
నానృపాలుని నవమోహనాంగసంగ
మైకవాంఛాపదము నొయ్యన తనించి
మించి కురుమాపు నెఱసంజ మెఱయునంత. 323

చ. చిలకలకొల్కి మేన గయిసేసి నృపాలునిచెంతఁ జేరగాఁ
దలచి శుకాధినాథునరుతన్ వెసనిల్చినమాత్రశూన్యది
క్తలమున గౌళి నిల్వబలుకన్ విని సంశయమంది కుందుచో
చిలికెడుప్రేమ నిట్టులను చిల్క సుధారసధార లొల్కగన్. 324

నలువదిరెండవకథ

గీ. దుష్టశకునము విననయ్యె తోడ నేమి
యనుభవించంగవలయునో యని తలంచి
మిగుల దిగులొంద నేటితో మీననయన!
యదియె మంచిదటంచు నీమది గణింపు. 325

క. అది యెట్టు లనిన విను నె
మ్మది చెలంగ నీవిభుఁడు మమతం మఱిడె
బ్బదినాళ్లనాటి కిలుజే
రుదు నని వాక్రుచ్చి చను టెఱుంగవె మగువా! 326

వ. కావున. 327

ఉ. నేఁ డతఁ డిల్లు జేరు రమణీ! వెస డెబ్బదినాళ్లు సెల్లె నీ
పోఁడిమి నీ వెదుర్కొని విభుం గని మ్రొక్కి రహస్యలీల నీ
వేడుక లుప్పతిల్ల తనువిందొనరించి ప్రియంబునన్ రతి
క్రీడల దేలవమ్మ సుచరిత్రలు ని న్ననయంబు మెచ్చఁగన్. 328

వ. అని వచియించుచిలుకం గనుగొని ప్రభావతి యిట్లనియె. 329

గీ. కంటిపడ వేసుకొంటి నోకథలకారి
ముద్దురాచిల్క నిను నమ్మి మోసబోతి
నింక నే మనగలదాన నేమి సేతు
ననుచు దీనానులాపంబు లాడుటయును. 330

క. ప్రాణ మనిత్యము నిత్యము
మానంబని కావు ప్రాణమానంబులలో
మానమె కాయందగు నను
మానం బిక నేల నిలుపు మానం బనియెన్. 331

వ. ఆసమయంబున. 332

సీ. బహువిధసంభారభారముల్ తోనున్న
పెరికిటెద్దులుగుంపు లొనసిగొనఁగ
స్ఫుటసుగంధజలప్రపూర్ణములైనట్టి
కంచికావళ్ళశృంగార మెసగ

భాస్కరపండితప్రముఖదేవబ్రాహ్మ
ణాళి యాశీర్వాదనాద మెసఁగ
భవ్యసాధ్వీహస్తపాదార్పితంబులై
వితతవైఖరుల నారతులు బొసగ
గీ. బహువిధంబుల రాజవైభవము మెఱయ
బంధు లిరువంక నొరయ సౌభాగ్యలీల
తననగరు జేరె శుభముహూర్తమున వేట్క
వెల్లివిరియంగ మలయజావల్లభుండు. 333

క. అంతట తత్కాంతామణి
పొంతన తనప్రాణవిభు పొడగనియు మహీ
కాంతునిరతి సమకూడని
చింతన్ వెసకానరాని శృంగారమునన్. 334

గీ. జారి మండికొనినచందాన తనమేని
చెలువ మపుడు పతికి సెలవు చేసి
గంటుతోడ మిత్రగణ మెన్న సమధిక
శ్రీల కాపురంబు చెలఁగుచుండె. 335

వ. తదనంతరంబ. 336

చ. తనతలిదండ్రులం గని యథావిధి భోజన మాచరించి పెం
చిన శుకసార్వభౌముని భజించి ప్రియం బొనరించి సౌర్వభౌ
మున కతిలోకవస్తువులు ముంగలకానుకగా నొనర్చి పే
ర్చినముద మొప్ప నమ్మదనసేనుఁడు నెమ్మది నుండు నంతటన్. 337

క. చిలుక దను మోసబుచ్చుట
యలమిన్ తద్వైశ్యవరుఁ డిలు సేరుటయున్

కలకంఠీమణిదూతియు చని
తెలుపన్ విని యన్నరేంద్రతిలకం బలుకన్. 338

ఉ. హల్లకపాణిపొందు మది నర్మిలిగోరుట చందమామ గ్రు
క్కిళ్ళయినట్టులయ్యె పవళింపగ నేఁ డిక నేమి సేతు నీ
పల్లవికార్యసంఘటనభావ మెఱుంగక యింత సేసె నా
యుల్లము తల్లడిల్లెడు నయో యని మోహవిషాదవేదనన్. 339

క. ఈరీతి నుండనేమో
కారణమున కీరమయ్యె గావలె దీనిన్
జేరి యది తెలియదగునని
యారూఢి వివేకశాలియై విభువిభుఁ డెలమిన్. 340

గీ. మదనసేనునియెఱుక నమ్మదనుతేజి
నంతిపురిలోన నపరంజి యరిది పనుల
వింత నొకమేడనుండి యేకాంతవేళ
సమ్ముఖంబున రావించి సవినయముగ. 341

క. ఓరాజకీరశేఖర!
నీరసికత మది గణించనేర్తునె యని నీ
వేఋషియంశంబున యవ
తారము నొందితివొ విబుధధర్మము వెలయన్. 342

చ. అనుటయు సంతసించి వసుధాధిపునిం గని చిల్క పల్కు నో
యనుపమశౌర్య! నే శుకమహర్షివరేణ్యుఁడ నీప్రభావతీ
వనరుహగంధి ప్రాక్తనభవంబున మమ్ము భజించియుండె నా
నెనరున సంధిలన్ గనుగొనన్ జనుదెంచితి నీశుకాకృతిన్. 343

ఉ. వచ్చి ప్రభావతీవికచవారిజలోచన మమ్ము గొల్వ నే
నిచ్చరహించువేళ జగతీశ కులార్ణవపూర్ణచంద్ర! నీ

వచ్చినప్రేమ నన్బిలువనంపుట కెద్ది గతంబు తెల్పవే
మచ్చిక నన్న యానృపకుమారుకు డత్యనురాగవైఖరిన్. 344

వ. ఆప్పు డయ్యప్రతిమప్రభావంబుగల లీలాశుకంబునకు సకలవివిధోపచారంబుల సమంచితోపమకుటసబహుమానంబుగా యతని సాక్షాద్దైవమని మనంబున భావించి ప్రదక్షిణప్రణామసంభావనపూర్వకంబుగా మృదుమధురగంభీరభాషణంబుల నిట్లనియె. 345

ఉ. కామకళాశుభాకరశుకప్రవరున్ గనుగొంటి నేడు నా
బాములు వీడుకొంటి నను ప్రాఙ్ముఖుఁ జేయదలంచికొంటి నా
స్వామియు నీవెకా మఱి కృతార్థుఁడ నీదుసుబుద్ధి వింటె నిం
కేమి యొనర్తు దెల్పగదవే యన కీరవరేణ్యుఁ డిట్లనున్. 346

క. వామాక్షీజనమోహన
కామాంధుం డైనయతనికథ విను మును సు
త్రామముఖు లనుభవించిన
బాముల మది దెలియు మోనృపాలకతిలకా! 347

సీ. కాకుస్థకులుఁడవై కలనృపుల్ నినుగొల్వ
మఖుఁ డేజగద్ధితమహిమ నొందె
పడరాని యిడుముల బడియు బొంకు నెఱుంగ
కలహరిశ్చంద్రుండు నలసి యలసి
యల్ల విశ్వామిత్రు డతిబన్నములవెట్ట
రాజమార్తాండుఁడై గ్రాలెగాదె

సామ్రాజ్యవైభవశాశ్వితుఁ డయ్యును
జనకుఁ డత్యంతసుజ్ఞానదీప్తి
గీ. యతులితోత్సాహవిదితమై యలరునట్టి
మహిమ వెలయు సద్భక్తసామంతశాలి
వగుచు వైరాజ్యవంతుఁడవై సమస్త
రాజ్య మేలగదయ్య యోరాజవర్య! 348

గద్యము. ఇది శ్రీమత్ఖాదిరీనృసింహకరుణాకటాక్షవీక్షణసమాగతకవితాధారపాలవేకరికులకలశాంభోనిధిసుధాకర తాడిగోళ్లకరియమాణిక్యనృపహర్యక్షపౌత్ర పవిత్రచరిత్ర కదురధరామండలాఖండలపుత్ర విద్వత్కవిరక్షణానుసంధాయక కదిరీపతినాయక ప్రణీతంబయిన శుకసప్తతియను మహాప్రబంధంబునందుఁ జతుర్థాశ్వాసము సర్వము సంపూర్ణము.